Moisés
Kind van Mozambique

April 2008

978 90787090 22

Marijke Teeuw wordt in 1989 door een organisatie voor ontwikkelingssamenwerking uitgezonden naar Mozambique, op dat moment het armste land van de wereld. De bevolking gaat gebukt onder een wrede oorlog. Ze ontmoet het straatkind Moisés, neemt hem mee naar huis en geeft hem te eten. Het jongetje vertelt haar dat hij acht jaar is. In werkelijkheid is hij twaalf. Hij leeft al vier jaar op straat en heeft geen idee wanneer hij jarig is. Moisés blijft en vanaf dat moment zijn de levens van Marijke en Moisés onlosmakelijk met elkaar verbonden.
De vrede wordt in 1992 getekend en het blijft vrede! Maar de oorlog heeft veel kapot gemaakt.

In 2000 gaat Marijke terug naar Nederland. Voordat ze weggaat, bouwt ze een huis voor Moisés. Maar Moisés redt het niet, zijn leven is er een van één stap vooruit en twee achteruit.
Na anderhalf jaar wordt hij vermoord.

Marijke Teeuw is er in geslaagd haar eigen ervaringen en die van de Mozambikanen die haar omringen tijdens haar elfjarig verblijf, meeslepend op te schrijven. Het is een ooggetuigenverslag van de worsteling van een prachtig betoverend land en zijn bewoners om te overleven. Een boek over armoede, oorlog, hoop, verdriet, hulp en vooral geduld en liefde.

Een uniek en aangrijpend document!

Moisés, kind van Mozambique
Isbn: 978 90 78709 022

De prijs van het boek bedraagt 19.95 euro. Bij bestelling via onderstaand formulier is deze prijs inclusief BTW en verzendkosten.

Recensies:

Boekbespreking 1 september 2008

Marijke Teeuw (2008). Moisés Kind van Mozambique. Eindhoven: Uitgeverij Pepijn. 412 p.

Marijke Teeuw is in 1989 door een organisatie voor ontwikkelingssamenwerking uitgezonden naar Mozambique, dat toen een van de armste landen van de wereld was. We mogen ons gelukkig prijzen dat zij haar ervaringen aan het papier heeft toevertrouwd. Ze heeft een buitengewoon boeiend verhaal geschreven over de ontwikkeling van Mozambique in de elf jaar dat ze daar werkzaam was. Zo krijg je een beeld over hulpverlening in een Derde Wereldland in de praktijk. In 2000 is ze weer voorgoed naar Nederland gegaan. Om overigens nog een aantal malen voor korte bezoeken terug te keren. Ze heeft namelijk ook haar hart aan het land en vooral aan enkele mensen verpand. Zelfs heeft ze een jongen, Moisés, van twaalf jaar geadopteerd.
Haar boek kent daarmee twee hoofdlijnen. Naast de ontwikkeling van Mozambique, het oorlogsgeweld, kindsoldaten, de algemene cultuur, het omgaan met allerlei vormen van bijgeloof, beschrijft ze uitgebreid en met gevoel voor belangrijke details hoe het is om voor een toevallig op straat gevonden jongen te gaan zorgen. Een jongen die bij de eerste kennismaking zegt dat hij acht is, maar twaalf jaar blijkt te zijn. Een jongen die door zijn ouders op straat is achtergelaten en al vele jaren voor zichzelf moet zorgen. Zijn overlevingsgedrag blijkt voortdurend als hij bij Marijke woont en dergelijk gedrag niet meer nodig is om te overleven.
Moisés is geboren uit een moeder die zwaar aan de drank was. Waarschijnlijk heeft hij daar de ernstig negatieve gevolgen van ondervonden. Symptomen van gedrag die vooral bij kinderen met het Foetaal Alcohol Syndroom te verwachten zijn, komen steeds weer bij hem boven. Hij maakt bijna alles kapot wat in zijn handen komt, blijft maar stelen, ook van zijn adoptiemoeder, gebruikt regelmatig drugs en alcohol, kiest steeds maar weer de verkeerde vrienden, is erg impulsief, bang voor nieuwe dingen. Hij geeft ook gemakkelijk dingen weg, is vaak heel angstig, maar kan ook heel zorgzaam zijn. Soms verdwijnt hij enkele nachten, maar keert toch altijd weer bij Marijke terug. Vele malen komt hij met de politie in aanraking. Dat hij bij een blanke adoptiemoeder woont, geeft Moisés echter de nodige ‘officiële’ bescherming.
Marijke heeft Moisés enkele keren mee naar Nederland genomen. Zij blijkt zeer aan de jongen gehecht te zijn. Zelfs laat ze een huisje voor hem bouwen tegen de tijd dat haar contract afloopt. Ze denkt namelijk niet dat het voor hem goed is om definitief naar Nederland te komen. Hij is dan namelijk boven de twintig.
Het boek kent drie delen: Kennismaking met een land in oorlog; Hoop en wanhoop; Naar het einde. De titels slaan zowel op de ontwikkeling van het land, waarvan het ‘einde’ wel enigszins positief kan worden gezien, als op de levensgeschiedenis van Moisés, van wie het ‘einde’ minder rooskleurig verloopt. Bijna alle hoofdstukken beginnen met een brief aan Moisés, waarin Marijke allerlei gedachten en gevoelens over haar kind neerlegt. Deze brieven zijn sfeertekeningen. Ze laten zien hoezeer Marijke bij ‘haar kind’ betrokken is geraakt.
Het boek is goed leesbaar geschreven en kent de spanning van het ‘geschiedenisboek’ dat tegelijk een levensbeschrijving inhoudt. Je vraagt je af hoe het zal ‘aflopen’ met Moisés en met het land. Duidelijk is dat deze adoptiemoeder veel te hoge verwachtingen had van haar eigen mogelijkheden als hulpverleenster en als moeder. Van enige psychologische begeleiding om haar bij de opvoeding te helpen, rept ze niet. Inzicht in gedrag dat je van een straatkind van die leeftijd kan verwachten, lijkt eveneens te ontbreken. De goede wil is er echter wel. Adoptieouders en met name bij welke een ouder, verwaarloosd kind met diverse gedragsbeperkingen is geplaatst, zullen daarom veel in dit boek herkennen.
Voor mensen geïnteresseerd in de ontwikkeling van zo’n Afrikaans land en voor adoptieouders kan ik dit boek ten zeerste aanraden. Ik heb het met erg veel belangstelling gelezen. Aan spanning en heldere informatie over Mozambique en de opvoeding van een verwaarloosd straatkind ontbreekt het bepaald niet.

René Hoksbergen
(emeritus hoogleraar adoptie)



Soms zijn er auteurs die met hun debuut meteen de harten van mensen weten te raken en een dijk van een eerste boek neerleggen. Marijke Teeuw behoort tot dit selecte gezelschap. Met haar roman Moisés Kind van Mozambique geeft zij een boek af dat er absoluut mag wezen. Een droomdebuut, zo zou je het wel mogen bestempelen. Lof, lof en nog eens lof. Het boek vertelt het indrukwekkende verhaal van Moisés, een Mozambikaans jongetje dat door Marijke Teeuw onder haar hoede wordt genomen en het raakt elke vezel in je lijf. Ondanks dat Moisés de nodige 'slechte' dingen uithaalt, weet je vanaf het allereerste begin sympathie en veel gevoel voor hem te krijgen. Het leven in donker Mozambique in de jaren negentig - een prachtig document.
(Recensie op FOK.nl van Chantal (Rocha01) 18-4-2008